ผู้รู้บางท่านให้ความหมายดุอาอฺว่า​ “ดุอาอฺ คือ แก่นแท้ของอิบาดะฮฺ” บ้างก็ให้ความหมายว่า “ดุอาอฺ คือ หัวใจของอิบาดะฮฺ” บ้างก็ให้ความหมายว่า “ดุอาอฺ คือ กุญแจของอิบาดะฮฺ” คือมันถูกนำมาเพื่อแสดงถึงศูนย์กลางความสำคัญที่สุดของอิบาดะฮฺคือ ดุอาอฺ

เหตุผลของมันก็คือ ต้องการสื่อสาร เป็นวิธีการสื่อสารกับโลกที่ไม่เป็นแบบที่เราเห็น เป็นการสื่อสารกับผู้สร้าง การสื่อสารนี้ถ้าถูกต้อง การอิบาดะฮฺย่อมถูกต้องไปด้วย การสื่อสารนี้ถ้าถูกตอบรับ ชีวิตทั้งหมดก็ไปได้ด้วยดี การสื่อสารนี้ถ้าแม่นยำ ทุกอย่างก็หมดปัญหาไปทันที ชีวิตของการสักการะ(อิบาดะฮฺ)​ที่แท้จริงจึงขึ้นอยู่กับประสิทธิภาพของดุอาอฺนั่นเอง

กระนั้น​ กระบวนการของดุอาอฺอาจกลายเป็นปัญหาใหญ่สำหรับมุสลิม เพราะอาจขาดทักษะการสื่อสารอย่างน่าเป็นห่วง คือการคุยกับพระผู้เป็นเจ้าไม่เป็น ไม่ได้นึกพระองค์ก่อน ในขณะที่เกิดเรื่องต่างๆ ไม่ได้สื่อสารกับพระองค์เป็นอันดับแรก อีกทั้งยังขาดศิลปะในการสื่อสาร การเรียกพระนามต่างๆ ของพระองค์ไม่ค่อยเป็น และไม่ทราบถึงจังหวะเวลาพิเศษที่ถูกจัดเฉพาะให้ในการสื่อสาร(อย่างตอนสุญูด​ เป็นต้น)​ แม้ปกติจะสื่อสารได้ตลอดเวลาก็ตาม

การสื่อสารกับพระผู้เป็นเจ้า ยังกำหนดให้เราพูดเรื่องตัวเองก่อน เอาสิ่งที่ตัวเองต้องการ บอกสิ่งที่ตัวเองเดือนร้อนก่อน ซึ่งสิ่งเหล่านี้โดยปกติเรามักไประบายกับคนใกล้ตัวเสียมากกว่า แต่การสื่อสารกำหนดให้เราพูดกับพระผู้เป็นเจ้าในเรื่องความรู้สึกจิตใจของเรา ความไม่สบายใจของเรา ความทุกข์ความกังวล และเรื่องของตัวเองสารพัด ถ้าทำแบบนี้ได้ เราก็จะระบายกับมนุษย์ด้วยกันน้อยลง และเราจะนำปัญหาชีวิตส่วนตัวลงไปในการดุอาอฺ

ฉะนั้น ดุอาอฺเป็นหัวใจของการอิบาดะฮฺ เป็นการสื่อสารตรงที่ไม่ผ่านผู้ใด เกิดจากความรู้สึกที่ว่าอัลลอฮฺอยู่ใกล้ชิดกับเรายิ่งกว่าสิ่งใดๆ การสื่อสารแบบดุอาอฺจึงเป็นทักษะพิเศษที่ไม่เหมือนแบบใด เพราะมันไม่จำเป็นต้องใช้อุปกรณ์ทางโลก มันใช้ "ศรัทธา" ในการสื่อสารออกไป ทักษะนี้จะทำได้ดีแค่ไหนและเป็นธรรมชาติจริงๆ ได้ ขึ้นอยู่กับการฝึกฝนในการใช้ทักษะนี้ โดยจากการใช้บ่อยๆ ทำเป็นประจำอย่างต่อเนื่องนั่นเอง

ที่มา: al akh / วงกลม • The Circle